Ο σύγχρονος άνθρωπος περνά ένα σημαντικό μέρος της μέρας του με τα μάτια καρφωμένα σε μια οθόνη. Είτε μιλάμε για οθόνη υπολογιστή, είτε για οθόνη smartphone ή tablet, είτε ακόμη και οθόνη τηλεόρασης, το γεγονός είναι πως οι οθόνες έχουν καταλάβει τη ζωή μας. Ειδικά για όσους εξ ημών δουλεύουν μπροστά σε έναν υπολογιστή, αυτό είναι αναπόφευκτο και δεν είναι υπερβολή να πούμε πως μπορεί να τύχει, αναλόγως του φόρτου εργασίας, κάποιοι να περνούν ακόμη και πάνω από 16 ώρες μπροστά σε μια οθόνη.
Το πρόβλημα είναι πως τα μάτια μας δεν έχουν σχεδιαστεί για κάτι τέτοιο. Το ανθρώπινο μάτι ξεκουράζεται όταν κινείται! Όσο κι αν ακούγεται περίεργο, τα μάτια μας κουράζονται όταν αναγκάζονται να κοιτάνε σε ένα σημείο συνεχώς, χωρίς να αλλάζουν εστίαση. Και ακριβώς αυτό συμβαίνει όταν κοιτάμε μια οθόνη επί ώρες.
Η κόπωση των ματιών είναι υπαρκτό πρόβλημα. Μάλιστα, εκδηλώνεται με διαφορετικό τρόπο σε κάθε άνθρωπο. Κάποιος μπορεί να νιώθει φαγούρα στα μάτια, άλλος πόνο, ακόμη και κάψιμο. Μπορεί να νιώθουν υπερβολικά υγρά ή υπερβολικά ξηρά. Μπορεί να αρχίσεις να έχεις δυσκολία στην εστίαση, να βλέπεις θολά, ακόμη και να έχεις πονοκέφαλο.
Επίσης, οι οθόνες παράγουν, κατά κανόνα, περισσότερο μπλε φως απ’ όσο βρίσκουμε στη φύση. Το μπλε φως μπορεί να βλάψει τον αμφιβληστροειδή του ματιού, ενώ έχει και δυσάρεστες παρενέργειες στη διαδικασία του ύπνου.
Πως μπορείς να μειώσεις τις συνέπειες; Υπάρχουν τρόποι!
Ο πιο απλός είναι… να κοιτάς αλλού! Μικρές παύσεις λίγων δευτερολέπτων, κατά τις οποίες γυρνάς το βλέμμα σου αλλού και ανοιγοκλείνεις τα μάτια, είναι μια καλή αρχή. Τα διαλείμματα είναι επίσης αναγκαία. Οι ειδικοί προτείνουν ολιγόλεπτα διαλείμματα ανά 45 λεπτά, κατά τα οποία θα πρέπει να σηκώνεσαι από τη θέση σου, να κάνεις μια μικρή βόλτα – είτε να πας στην κουζίνα να φτιάξεις φρέσκο καφέ, είτε να πεταχτείς στο περίπτερο – αρκεί να φεύγεις από την οθόνη. Διάλειμμα για… Facebook δεν είναι διάλειμμα! Ούτε το να ανοίξεις το κινητό σου είναι διάλειμμα για τα μάτια σου. Όχι, ούτε η τηλεόραση!
Το διάλειμμα για τα μάτια είναι να βγεις στο φως της ημέρας, να χαζέψεις τα αυτοκίνητα που περνάνε στο δρόμο, τα φύλλα των δέντρων που κουνιούνται στον αέρα ή τα σύννεφα στον ουρανό. Στην ανάγκη, βγες στο μπαλκόνι και κοίτα απέναντι!
Επίσης μπορείς να χρησιμοποιήσεις τις λειτουργίες του ίδιου του υπολογιστή για να περιορίσεις την επίδραση του μπλε φωτός στα μάτια σου. Τόσο το macOS όσο και τα Windows 10 διαθέτουν τέτοια λειτουργία (Night Light). Μπορείς να ρυθμίσεις το λειτουργικό σύστημα έτσι ώστε να περιορίσει το μπλε φως – τουλάχιστον αν η δουλειά σου δεν περιλαμβάνει επεξεργασία εικόνας για να ανησυχείς για την χρωματική ακρίβεια της οθόνης. Ομοίως και τα smartphones έχουν τέτοιες λειτουργίες ή και apps – για παράδειγμα το Night Shift στα iPhones.
Τελικά, αν βλέπεις πως η κούραση των ματιών σου δεν λύνεται, μη διστάσεις να επισκεφθείς οφθαλμίατρο. Υπάρχουν πολλές λύσεις για τέτοιες περιπτώσεις, όπως ειδικά κολλύρια ή γυαλιά με ειδικές επιστρώσεις για τον περιορισμό των ανακλάσεων και του θάμβους. Και μην ξεχνάς: το καλύτερο γιατρικό για τα μάτια είναι ο καλός ύπνος!