Ο Διεθνής Διαστημικός Σταθμός (ISS – International Space Station) υπάρχει εδώ και 20 χρόνια. Έχει αποτελέσει το επίκεντρο της ανθρώπινης παρουσίας στο διάστημα, πάνω του έχουν γίνει πάμπολλες ανακαλύψεις, και πρόσφατα πήρε παράταση ζωής μέχρι το 2030. Παρ’ όλα αυτά, έχει ήδη αρχίσει και δείχνει την ηλικία του. Οι βλάβες είναι όλο και πιο συχνές, ενώ έχουν αρχίσει και εμφανίζονται και τα πρώτα δομικά προβλήματα, παρά το γεγονός πως η NASA ξοδεύει πάνω από 4 δισεκατομμύρια δολάρια τον χρόνο για αυτόν. Η απόσυρσή του είναι προδιαγεγραμμένη και ήδη έχουν αρχίσει οι κινήσεις για την αντικατάστασή του.

NASA τέλος

Η NASA είναι ο κύριος χρηματοδότης του ISS, αλλά ο σχεδιασμός της διαστημικής υπηρεσίας των ΗΠΑ θέλει να αλλάξει το modus operandi. Συγκεκριμένα, θεωρεί πως ήδη οι συνθήκες είναι κατάλληλες για να αφήσει τον τομέα της λεγόμενης “χαμηλής τροχιάς” σε ιδιωτικές εταιρείες, ώστε να επωμισθούν αυτές τα λειτουργικά κόστη, και να αφιερωθεί σε πιο φιλόδοξες και ίσως επικίνδυνες αποστολές, όπως αυτή της επιστροφής στη Σελήνη ή στην επίσκεψη στον Άρη. Η NASA θα μπορεί να καλύπτει τις ανάγκες της νοικιάζοντας χώρο και εγκαταστάσεις από τους ιδιωτικούς διαστημικούς σταθμούς, κάτι που αναμένει πως θα είναι πολύ φθηνότερο και θα εξοικονομεί δισεκατομμύρια. Οι εταιρείες που θα τους κατασκευάσουν και θα τους διαχειρίζονται, θα μπορούν να τους χρησιμοποιούν κατά το δοκούν, είτε επιτρέποντας σε απλούς πολίτες να κάνουν διακοπές σε τροχιά, είτε νοικιάζοντας χώρους σε ιδιωτικές εταιρείες ή και άλλα κράτη. Για να βοηθήσει στην ανάπτυξη των απαραίτητων τεχνολογιών, η NASA προβαίνει σε στρατηγικές επενδύσεις, πάνω σε τρία projects τα οποία αφορούν την κατασκευή διαστημικών σταθμών.

Το πρώτο από αυτά τα projects ονομάζεται Starlab και αποτελεί δημιούργημα των εταιρειών Nanoracks, Voyager Space, και Lockheed Martin. Το βασικό concept πίσω από το Starlab είναι το ότι το κεντρικό του τμήμα θα είναι κατασκευασμένο από εύκαμπτο υλικό και θα φουσκώνει, παρέχοντας ένα ευρύχωρο τμήμα διαβίωσης για τέσσερις αστροναύτες, με όγκο 340 κυβικά μέτρα.

Δεύτερο έρχεται το project της Blue Origin του Jeff Bezos, το οποίο ονομάζεται Orbital Reef, και το οποίο οπτικά είναι πιο κοντά στον ISS, ενώ είναι σχεδιασμένο σε σπονδυλωτή μορφή και μπορεί να επεκταθεί. Ο εσωτερικός όγκος του είναι σχεδόν ίδιος με αυτόν του ISS, θα μπορεί να φιλοξενήσει έως και 10 άτομα, ενώ η περιγραφή του από τη Blue Origin το θέλει να λειτουργεί ως “mixed use business park” (εταιρικό πάρκο μικτής χρήσης), ό,τι κι αν σημαίνει αυτό.

Το τρίτο project έρχεται από μια άλλη εταιρεία με μεγάλη παράδοση, τη Northrop Grumman, και αφορά έναν διαστημικό σταθμό ο οποίος φαίνεται οπτικά σαν την λογική συνέχεια του ISS, πάνω στην ίδια λογική και ίδιο τρόπο λειτουργίας. Η Northrop Grumman σχεδιάζει τον σταθμό πάνω σε δοκιμασμένες και ώριμες τεχνολογίες, οι οποίες έχουν και ελάχιστο ρίσκο, επομένως εδώ δεν έχουμε – τουλάχιστον μέχρι τώρα – κάτι που δεν έχουμε ξαναδεί. Θα λέγαμε πως αποτελεί έναν νέο ISS, με σύγχρονες τεχνολογίες αλλά πάνω στην ίδια βάση.

Το μέλλον της ανθρώπινης παρουσίας στο διάστημα μπορεί να είναι σχεδόν βέβαιο, μιας και έχουμε πολύ περισσότερες χώρες οι οποίες ετοιμάζουν τα δικά τους κατασκευάσματα, όπως η Κίνα και ο διαστημικός σταθμός Tiangong, ο οποίος είναι σχεδόν έτοιμος. Τόσο η Κίνα, όσο και άλλες χώρες ετοιμάζονται να μπουν στην νέα κούρσα του διαστήματος, οι ΗΠΑ όμως θέλουν να έχουν σίγουρη τη δική τους πρωτοπορία. Οι νέοι διαστημικοί σταθμοί που ετοιμάζουν είναι ένα πρώτο βήμα, ενώ ήδη τα projects για την επιστροφή στη Σελήνη, τη δημιουργία βάσης ανεφοδιασμού σε τροχιά γύρω από τη Σελήνη, αλλά και πολλά άλλα που αφορούν τον πλανήτη Άρη και τους αστεροειδείς, είναι σε πλήρη εξέλιξη. Το μέλλον της ανθρωπότητας βρίσκεται στο διάστημα.