Η πορεία της ανθρωπότητας προς το μέλλον είναι ένα θέμα το οποίο έχει απασχολήσει πολλούς κατά το πέρασμα των αιώνων. Τον τελευταίο αιώνα, η πρόβλεψη του μέλλοντος – και μιλάμε για βάσιμες επιστημονικές προβλέψεις και όχι… αστρολογία ή χαρτομαντεία – έχει αναδειχθεί σε επιστήμη. Σε αυτό έχει βάλει το χέρι της και η κοινωνία στην οποία ζούμε. Όποιος μπορεί να προβλέψει το μέλλον, μπορεί και να επενδύσει σε αυτό, κερδίζοντας δισεκατομμύρια. Μια όχι και τόσο δύσκολη πρόβλεψη είναι η εισαγωγή της τεχνολογίας σε όλες τις πτυχές της ανθρώπινης καθημερινότητας. Για παράδειγμα, τα καθημερινά ψώνια στο σουπερμάρκετ. Ήδη από τη δεκαετία του ‘50 είχε προβλεφθεί πως, κάποια στιγμή, δεν θα υπήρχαν ουρές στα ταμεία, δεν θα υπήρχε καν ταμίας, δεν θα υπήρχαν καρότσια, ούτε οι πελάτες θα πλήρωναν με μετρητά. Από τότε έχουν περάσει πάνω από 70 χρόνια και όμως, αν εξαιρέσουμε τις πιστωτικές κάρτες και, σε πολύ μικρότερο βαθμό, τα λιγοστά αυτόματα ταμεία που υπάρχουν σε κάποια καταστήματα, ελάχιστα έχουν αλλάξει.
Η γνωστή Alibaba, όμως, φαίνεται πως έβαλε στόχο να πραγματοποιήσει ακριβώς αυτό το όραμα. Το όραμα αυτό, το έχει ονομάσει New Retail (Νέα Λιανική). Το πρώτο πράγμα που παρατηρεί κανείς, επισκεπτόμενος ένα κατάστημα της αλυσίδας με ονομασία Freshippo, είναι οι ειδικοί σιδηρόδρομοι μεταφοράς, οι οποίοι μεταφέρουν τσάντες γεμάτες προϊόντα πάνω από τα κεφάλια των πελατών. Υπάλληλοι ντυμένοι με γαλάζια μπλουζάκια περιφέρονται στους διαδρόμους, ψάχνοντας να εντοπίσουν το μπαχαρικό, τη μουστάρδα ή το τυρί που έχει παραγγείλει ο πελάτης από το Internet. Όταν τα βρουν, τα βάζουν σε μια τσάντα η οποία μεταφέρεται (μέσω των σιδηροδρόμων) στο πίσω μέρος του καταστήματος, όπου περιμένουν μηχανάκια για να κάνουν την παράδοση!
Όλα αυτά στην Κίνα, όπου το Freshippo αριθμεί πάνω από 200 καταστήματα και όλες οι παραδόσεις εκτελούνται εντός μισής ώρας. Τα καταστήματα λειτουργούν ταυτοχρόνως ως κανονικά σουπερμάρκετ (με μπόλικη ενσωματωμένη τεχνολογία) και ως κέντρα διανομής. Για όσους προτιμούν να κάνουν μόνοι τους τα ψώνια, ό,τι θα περίμενε να βρει κανείς σε ένα σουπερμάρκετ υπάρχει και εκεί. Αλλά και πράγματα που δεν βλέπεις αλλού. Για παράδειγμα, με το κατάλληλο app στο κινητό, μπορείς να πιάσεις ένα ψάρι, να σκανάρεις το barcode, και να δεις στην οθόνη πληροφορίες για το που αλιεύτηκε, που μεγάλωσε, ακόμη και ψηφιακό πιστοποιητικό για το ότι προήλθε από οργανικό ιχθυοτροφείο! Το ίδιο app σε ρωτάει ακόμη και αν θα το πάρεις σπίτι ή αν θες να στο μαγειρέψει το εστιατόριο του καταστήματος – στο οποίο οι σερβιτόροι είναι ρομπότ και κάθε τραπέζι διαθέτει tablet όπου μπορείς να διαλέξεις ταινία για να δεις, όσο περιμένεις. Αν επιλέξεις να το πάρεις σπίτι, το app θα σου προτείνει και το κρασί που ταιριάζει με αυτό. Στην έξοδο, οι πελάτες πληρώνουν για τα ψώνια μέσω συστήματος αναγνώρισης προσώπου!
Σύμφωνα με την ίδια την εταιρεία, η ιδέα για αυτά τα καταστήματα προήλθε από τον Jack Ma, τον συνιδρυτή της Alibaba, πριν από 5 χρόνια. Το πρώτο κατάστημα Freshippo άνοιξε στη Σαγκάη το 2016 και μέχρι το 2018, η εταιρεία είχε 64 καταστήματα σε 14 πόλεις. Στο τέλος του 2020, υπήρχαν 246! Ο λόγος; Μα… τα δισεκατομμύρια που λέγαμε στην εισαγωγή! Η Alibaba ελέγχει το 80% των αγορών on-line στην Κίνα, αλλά ήθελε να ελέγξει και την αγορά των κανονικών καταστημάτων. Τα βιβλία, οι υπολογιστές και τα ηλεκτρονικά παραφερνάλια είναι εύκολα στην πώληση· τα τρόφιμα και τα λοιπά ευπαθή προϊόντα είναι κάτι διαφορετικό, αλλά ήταν το τελευταίο πράγμα που έλειπε από τη φαρέτρα της Alibaba και έπρεπε να το μάθει και να το κατακτήσει και αυτό.
Μάλιστα, δεν διαχωρίζουν το on-line και το φυσικό εμπόριο. Ο στόχος πάντα ήταν, όπως λένε οι υπεύθυνοι της εταιρείας, να δομήσουν τις υποδομές τους έτσι ώστε να ενοποιήσουν τα δύο μοντέλα. Και βέβαια δεν περιορίζονται στα σουπερμάρκετ. Έχουν αρχίσει τις εξορμήσεις και σε καταστήματα πρωινού, σε μίνι μάρκετ, μέχρι και σε ολόκληρα πολυκαταστήματα!
«Δρυός πεσούσης, πας ανήρ ξυλεύεται» έλεγαν οι αρχαίοι ημών πρόγονοι. Και βέβαια, τώρα που έγινε η αρχή από την Alibaba, έχουν αρχίσει και οι ανταγωνιστές να κινούνται προς την ίδια κατεύθυνση. Για παράδειγμα, η ανταγωνίστρια JD ετοιμάζει μια νέα αλυσίδα τέτοιων high-tech καταστημάτων, την οποία ονομάζει Seven Fresh. Σε αυτήν, όλα τα προϊόντα ανιχνεύονται μέσω τεχνολογίας blockchain, πάνω από κάθε προϊόν υπάρχουν οθόνες, τις οποίες ονομάζουν magic mirrors, και οι οποίες προβάλλουν πληροφορίες για αυτά, ενώ σε κάποια καταστήματα έχουν αντικαταστήσει τα απλά καρότσια με ρομποτικά, τα οποία ακολουθούν τους πελάτες και σκανάρουν το κάθε προϊόν, όταν μπαίνει μέσα τους.
Οι μελλοντολόγοι προβλέπουν ένα μέλλον όπου όλα θα είναι ενοποιημένα και δεν θα υπάρχει διαφορά μεταξύ on-line και off-line. Θα πηγαίνεις σε ένα κατάστημα για να παραλάβεις τα παπούτσια που παράγγειλες την προηγούμενη μέρα από το σπίτι και θα βλέπεις το επόμενο επεισόδιο της σειράς που παρακολουθείς, στο εστιατόριο, ενώ ετοιμάζουν τον… αστακό που διάλεξες λίγο πιο πριν από το τμήμα ψαρικών. Θα συνομιλείς με ψηφιακούς βοηθούς οι οποίοι θα σε βοηθούν να επιλέξεις τα ψώνια της εβδομάδας, και οι οποίοι θα έχουν όλο το ιστορικό των παραγγελιών σου και θα σε ταυτοποιούν – και θα πληρώνεις – μέσω αναγνώρισης προσώπου, χωρίς κάρτες και πορτοφόλια.
Μάλιστα, οι προβλέψεις των ειδικών θέλουν καταστήματα αυτού του είδους να έρχονται και στην Ευρώπη πολύ σύντομα, καθώς θεωρούν πως όποιες αλυσίδες δεν εκσυγχρονιστούν, θα… φαληρίσουν.
Δεν γνωρίζουμε αν όλα αυτά σου φαίνονται θελκτικά ή εικόνες από σενάριο δυστοπικής ταινίας επιστημονικής φαντασίας, αλλά αν ένα πράγμα είναι σίγουρο, αυτό είναι πως το μέλλον είναι σχεδόν αδύνατο να προβλεφθεί. Όλες αυτές οι προβλέψεις των ειδικών δεν είναι μονόδρομος· είναι απλά ένα πιθανό σενάριο. Και αν έχουμε μάθει ένα πράγμα από την ίδια τη ζωή, αυτό είναι πως… η ζωή ακολουθεί μονοπάτια που κανένας δε θα μπορούσε να προβλέψει.