Νομίζεις πως μπορείς να κρύψεις τις σκέψεις σου και τα συναισθήματά σου; Νομίζεις πως μπαίνεις στο Facebook ή σε άλλα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και κανένας δεν ξέρει τι σκέφτεσαι; Οι ειδικοί διαφωνούν και μάλιστα έχουν αποδείξεις για το αντίθετο!
Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης έχουν ανοίξει ένα ολόκληρο κουτί της Πανδώρας, προσφέροντας βήμα στον οποιονδήποτε, για οποιοδήποτε θέμα, και μάλιστα σε παγκόσμια κλίμακα. Επιτρέπει σε κάθε άνθρωπο να μιλήσει για οποιοδήποτε θέμα τον απασχολεί, από τα πιο απλά έως τα πιο φιλοσοφικά ή εξειδικευμένα. Ο τρόπος που μιλάει, όμως, δεν είναι τόσο “απρόσωπος” ή “κρυφός” όσο οι περισσότεροι νομίζουν. Ακόμη περισσότερο, ερευνητές θέλησαν να δουν εάν ο τρόπος που γράφει κανείς στο internet μπορεί να κρύβει και κάτι περισσότερο, κάτι που κανένας δεν θα έλεγε σε μια ομάδα αγνώστων – ίσως ούτε καν στον ίδιο του τον εαυτό.
Ο στόχος των ερευνητών ήταν ο χωρισμός. Η πλατφόρμα που επέλεξαν, το Reddit. Στο παρελθόν, ένας χωρισμός ήταν κάτι που δε μπορούσε να προβλεφθεί. Η μελέτη των μακροχρόνιων σχέσεων ήταν κάτι αδύνατον, αλλά τώρα, με πλατφόρμες όπως το Twitter, το Facebook, το Reddit, με μεγάλο αριθμό χρηστών να αφήνουν ένα είδος “ημερολογίου” σε κοινή θέα, επιτρέπει στους ερευνητές να διεξάγουν μελέτες σε βαθμό ανέφικτο μέχρι πρότινος.
Ένας χωρισμός είναι κάτι που είναι πολύ δύσκολο να μελετηθεί. Κανένας δεν γνωρίζει εάν και πότε πρόκειται να χωρίσει· αν το ξέρει, τότε ήδη είναι πολύ αργά για μελέτη. Ένας χωρισμός είναι μια διαδικασία η οποία εξελίσσεται για εβδομάδες, μήνες, ίσως και χρόνια. Για να μελετήσει κανείς τις διεργασίες ενός χωρισμού, θα πρέπει να παρακολουθεί τη ζωή ανθρώπων για χρόνια πριν, κατά τη διάρκεια, αλλά και μετά τον χωρισμό.
Μέσα στο χάος του Reddit, υπάρχει μια κοινότητα (subreddit) με τίτλο “BreakUps”, στην οποία οι χρήστες συζητούν για τη διάλυση της σχέσης τους. Οι ερευνητές διάλεξαν 6.803 χρήστες οι οποίοι είχαν ήδη κάνει αναρτήσεις για τον χωρισμό τους, και είδαν τις αναρτήσεις τους (συνολικά) μέχρι και ένα χρόνο πριν τον χωρισμό τους. Όχι όμως μόνο στο “BreakUps” αλλά στο σύνολο του Reddit, και ανέλυσαν τα γραπτά τους, ψάχνοντας να βρουν ενδείξεις του επικείμενου χωρισμού ακόμη και όταν το θέμα ήταν εντελώς άλλο.
Το αποτέλεσμα ήταν εντυπωσιακό. Μετά από ανάλυση πάνω από ενός εκατομμυρίου αναρτήσεων, μπόρεσαν και αναγνώρισαν γλωσσικά σημάδια τα οποία σηματοδοτούσαν επικείμενο χωρισμό, μέχρι και τρεις μήνες πριν το γεγονός. Μάλιστα, ανίχνευσαν και αλλαγές στη γλώσσα των χρηστών οι οποίες διήρκεσαν μέχρι και έξι μήνες μετά τον χωρισμό! Οι αλλαγές αυτές ήταν φανερές ακόμη και σε άσχετες συζητήσεις – εμφανίζονταν σε άσχετα θέματα, αθλητικά, μαγειρική, ταξίδια. Οι χρήστες μπορεί να μην ήξεραν πως επίκειται το τέλος της σχέσης τους, σε ένα υποσυνείδητο επίπεδο, όμως, ήδη επηρέαζε τη σκέψη τους και τον τρόπο επικοινωνίας τους!
Σίγουρα θα θέλεις να μάθεις το “πώς” αλλάζει η γλώσσα όταν επίκειται ένας χωρισμός. Η κύρια ένδειξη είναι πως οι άνθρωποι έχουν την τάση να μιλάνε περισσότερο για τον εαυτό τους και να χρησιμοποιούν το “εγώ” και το πρώτο ενικό, όσο πλησιάζει ο χωρισμός. Άλλες μελέτες έχουν δείξει ανάλογη συμπεριφορά σε ανθρώπους που έχουν κατάθλιψη ή άγχος.
Παράλληλα, όμως, η γλώσσα τους δείχνει πτώση στην αναλυτική σκέψη, και γίνεται πιο προσωπική και ανεπίσημη. Κάνουν λιγότερες αναφορές σε ιδέες, κάτι που προκαλεί πτώση στη χρήση άρθρων όπως “ένα” και “το”. Μιλούν περισσότερο για άλλους ανθρώπους παρά για ιδέες.
Η μελέτη αυτή είναι ιδιαίτερα σημαντική και μπορεί να αποτελέσει εργαλείο για ψυχολόγους και θεραπευτές, καθώς δίνει ένα εργαλείο ανίχνευσης των πρώιμων σταδίων παθήσεων και επικείμενων τραυματικών εμπειριών. Η μελέτη, η οποία έγινε στο University of Texas, Austin, μας δίνει ένα πολύτιμο μάθημα. Ο χωρισμός, τις περισσότερες φορές, δεν είναι κεραυνός εν αιθρία. Αντιθέτως, είναι διαδικασία – την οποία τις περισσότερες φορές επιλέγουμε να αγνοούμε.