Η έξυπνη πόλη του μέλλοντος οφείλει να είναι φιλική προς τους κατοίκους και τους επισκέπτες, αλλά και… καθαρή! Όχι μόνο από άποψης σκουπιδιών, όμως, αλλά και αέρα. Μια έξυπνη πόλη οφείλει να είναι οικολογική, πράσινη (εντός και εκτός εισαγωγικών), και να εκμεταλλεύεται την ενέργεια αποδοτικά, χωρίς να μολύνει. Προφανώς, όταν μιλάμε για “πόλη”, δεν εστιάζουμε μόνο στις δομές και τις υπηρεσίες του κάθε δήμου αλλά και των πολιτών. Η πόλη του μέλλοντος δεν παράγει ρύπους!
Στις περισσότερες πόλεις του πλανήτη, εκτός ελαχίστων εξαιρέσεων, οι εκπομπές αερίων προέρχονται από τους ίδιους τους κατοίκους. Αυτοκίνητα και μηχανάκια, από τη μία, αλλά και φορτηγά, λεωφορεία, οχήματα κάθε είδους, από την άλλη, συνθέτουν ένα περιβάλλον στο οποίο οι εκπομπές φαίνονται αναπόφευκτες. Αυτός, άλλωστε, είναι και ο λόγος που οι πόλεις πλέον επενδύουν τεράστια ποσά στην ανάπτυξη δικτύων για “καθαρά” μέσα μαζικής μεταφοράς, υπόγειους σιδηρόδρομους, ηλεκτρικά τραμ, αλλά και, εσχάτως, ηλεκτρικά λεωφορεία.
Η κήρυξη μιας ολόκληρης πόλης ως “ζώνης χαμηλών εκπομπών”, όμως, είναι άνευ προηγουμένου, και σε αυτό έρχεται η Γουαδαλαχάρα του Μεξικό να διεκδικήσει τα παγκόσμια πρωτεία! Η κίνηση της πόλης επικεντρώνεται γύρω από το πολυσύχναστο κέντρο της πόλης, σε μια προσπάθεια να μειώσει τόσο τις εκπομπές αερίων όσο και τα ατυχήματα και τους θανάτους.
Ο δήμος της Guadalajara και η πολιτεία Jalisco (στην οποία ανήκει) έχουν στόχο να βελτιώσουν την προσβασιμότητα και την ασφάλεια στα πιο πολυσύχναστα μέρη της πόλης. Εδώ πρέπει να αναφέρουμε και το δίκτυο C40 Cities, ένα γκρουπ 96 πόλεων από ολόκληρο τον κόσμο, στο οποίο αποτελεί μέλος και η Αθήνα, του οποίου στόχος είναι η καταπολέμηση της κλιματικής κρίσης. Το C40 συνεργάστηκε με το τμήμα Κινητικότητας και Μεταφορών της Guadalajara, αλλά και με Υπουργεία Περιβάλλοντος, διεξάγοντας λεπτομερείς τεχνικές αναλύσεις της πόλης, σε συνεργασία με το Ινστιτούτο Διαχείρισης Σχεδιασμού και Ανάπτυξης της Μητροπολιτικής Περιοχής της Guadalajara. Μέσα από αυτή τη συνεργασία επιλέχθηκε το ιστορικό κέντρο της Guadalajara ως η περιοχή στην οποία θα γίνει η πρώτη παρέμβαση για τη μετατροπή της πόλης σε ζώνη χαμηλών εκπομπών. Αυτό είναι ένα πολύ σημαντικό πρώτο βήμα προς την επίτευξη των κλιματικών στόχων της πόλης.
Μάλιστα, το αρχικό πλάνο κλιματικής δράσης, το οποίο δημοσιεύτηκε το 2020, κέρδισε βραβείο από τα Ηνωμένα Έθνη στην κατηγορία “Κλιματικός Ηγέτης”. Ο (προσωρινός) δήμαρχος της πόλης, Juan Francisco Ramirez Salcido, σημειώνει: “Η καρδιά της πόλης πέρασε μία από τις πιο σημαντικές μεταλλάξεις στην ιστορία της. Απλά κοιτάξτε τι έγινε με την πεζοδρόμηση της Avenida Fray Antonio Alcaide ή με τη Γραμμή 3 του Ελαφρού Τραίνου μας. Αυτά τα δύο έργα συνέβαλλαν στην μετάλλαξη αυτού του χώρου από μια λεωφόρος με υψηλά επίπεδα θορύβου και μόλυνσης στο να γίνει, όπως θα δείτε, ένας δενδροφυτεμένος, προσβάσιμος, και ασφαλής χώρος, τον οποίο μπορούμε όλοι να χαρούμε με τις οικογένειές μας.”
Οι μελέτες έδειξαν πως η κύρια πηγή εκπομπών στο κέντρο της Guadalajara ήταν τα αυτοκίνητα, ακολουθούμενα από μηχανάκια και ελαφρά φορτηγά. Τώρα, η ζώνη χαμηλών εκπομπών καλύπτει μια έκταση 2 τετραγωνικών χιλιομέτρων στο ιστορικό κέντρο της πόλης, ενώ υπάρχουν καθορισμένες περιοχές και ωράρια για φόρτωση και εκφόρτωση αγαθών, και όρια ταχύτητας στα 30χαω. Η προσπάθεια είναι να ενισχυθεί η ασφάλεια, αλλά και η προώθηση μιας πόλης δυναμικής, υγιεινής, βιώσιμης, χωρίς αποκλεισμούς.
Ο στόχος του C40 είναι να πάρουν τη Guadalajara ως πρότυπο και να μειώσουν, μέχρι το 2030, κατά 90% τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα και κατά 92% την αιθάλη. Παράλληλα, η δράση θα προσελκύσει εκατοντάδες χιλιάδες πεζούς και αρκετές χιλιάδες ποδηλάτες ετησίως. Όλα αυτά μπορούν να έχουν τεράστια επίδραση στην ζωή των κατοίκων, αυξάνοντας το προσδόκιμο ζωής τους κατά σχεδόν μισό έτος!