Η τεχνητή νοημοσύνη εξαπλώνεται ραγδαία. Τα τελευταία δύο χρόνια, έχουμε γίνει μάρτυρες μιας εκρηκτικής εξάπλωσης των συστημάτων generative AI (τύπου ChatGPT), με πολλές εταιρείες να δημιουργούν δικές τους παραλλαγές. Οι κολοσσοί της τεχνολογίας, Microsoft, Google, Apple, Meta, αλλά και εταιρείες όπως η Tesla, ήδη έχουν συστήματα AI τα οποία παρέχουν στους χρήστες των προϊόντων τους. Κάθε χρήστης στον πλανήτη μπορεί πολύ απλά να χρησιμοποιήσει τις υπηρεσίες τους, καθώς πολλές λειτουργίες παρέχονται δωρεάν. Είναι, όμως, πραγματικά “δωρεάν”; Έχεις αναρωτηθεί πόση ενέργεια καταναλώνουν οι τεράστιοι υπολογιστές της Microsoft, για παράδειγμα, για να σου δώσει απάντηση το Copilot των Windows;
Είναι γνωστό το ότι οι υπολογισμοί που χρειάζεται ένα σύστημα AI για να καταλάβει την ερώτηση και να δημιουργήσει την απάντηση δεν μπορούν να γίνουν από ένα απλό PC. Γι’ αυτό χρειάζονται τεράστιες εγκαταστάσεις με υπολογιστές εξοπλισμένους με ειδικές μονάδες επεξεργασίας. Αν υποθέσουμε πως το 10% των Ευρωπαίων εργαζόμενων χρησιμοποιούν το ChatGPT μία φορά την εβδομάδα για να γράψουν ένα e-mail, σε ένα έτος η ενέργεια που θα καταναλωθεί θα είναι περισσότερη από 120 γιγαβάτ-ώρες! Παράλληλα, θα χρειαστούν 435 εκατομμύρια λίτρα νερού για την ψύξη των υπολογιστών.
Αν όλα αυτά σου ακούγονται εξωφρενικά – και είναι – τότε μάλλον θα μείνεις άφωνος με τις προβλέψεις για το μέλλον. Επίσης, στα ποσά αυτά δεν περιλαμβάνεται η ενέργεια – ούτε η ψύξη – που απαιτείται για την εκπαίδευση αυτών των συστημάτων, η οποία είναι ακόμη μεγαλύτερη. Η εκπαίδευση απαιτεί μήνες συνεχούς επεξεργασίας δεδομένων, με τους υπολογιστές να δουλεύουν συνεχώς στο φουλ. Η εταιρεία OpenAI, δημιουργός του ChatGPT, παραδέχεται πως “το AI είναι ενεργειακά απαιτητικό και αυτός είναι ο λόγος που προσπαθούμε συνεχώς να αυξήσουμε την αποδοτικότητα. Προτεραιότητά μας είναι τα data centers μας να είναι βιώσιμα και αποδοτικά, διασφαλίζοντας όμως το ότι οι χρήστες μας θα μπορούν να βασιστούν στις υπηρεσίες μας“. Αλλά και η Microsoft έχει κάνει παρόμοιες δηλώσεις, λέγοντας πως προσπαθούν να μειώσουν την κατανάλωση πόρων, ενώ ερευνούν μεθόδους ψύξης που θα εξαλείψουν εντελώς την ανάγκη για νερό.
Παρά τις δηλώσεις, όμως, η ίδια η Microsoft έκλεισε συμφωνία με την Constellation Energy, την εταιρεία που διαχειρίζεται το διαβόητο πυρηνικό εργοστάσιο Three Mile Island, εκεί που συνέβη το πιο σοβαρό πυρηνικό ατύχημα στην ιστορία των ΗΠΑ, το 1979. Η μονάδα 1, η οποία έκλεισε το 2019 για οικονομικούς λόγους, θα επανέλθει σε λειτουργία για 20 χρόνια ακόμη, μετά τη συμφωνία με τη Microsoft, για να τροφοδοτήσει τα data centers της δεύτερης.
Η Goldman Sachs εκτιμά πως η κατανάλωση ενέργειας θα αυξηθεί κατά 160% μέχρι το 2030, με τα data centers να καταναλώνουν το 8% της παραγόμενης ενέργειας στις ΗΠΑ.
Αλλά και στην Ελλάδα, όπου ευτυχώς δεν έχουμε πυρηνικά εργοστάσια, πολύ πρόσφατα είδαμε την υπογραφή συμφωνιών με την Amazon, η οποία θα επενδύσει εκατοντάδες εκατομμύρια δολάρια για την κατασκευή τριών αιολικών πάρκων. Τα νέα αιολικά πάρκα θα παράγουν ενέργεια ικανή να τροφοδοτήσει “200.000 σπίτια ετησίως”, όπως δήλωσαν οι υπεύθυνοι, αλλά στο βάθος, με την ενέργεια να υπερκαλύπτει την σημερινή εγχώρια ζήτηση, η Amazon διαβλέπει… data centers. Ήδη λειτουργεί το AWS (Amazon Web Services) Outpost, ενώ σύντομα θα δημιουργήσει και AWS Local Zone, κάνοντας την Ελλάδα έναν από τους 26 κεντρικούς κόμβους της εταιρείας. Παρόμοιες είναι και οι φιλοδοξίες των Google (με δημιουργία Cloud Region), Microsoft (με τρία data centers), Digital Realty, Data4 και άλλων.
Και για να συνοψίσουμε όλα τα παραπάνω σε μια φράση: Η κατανάλωση ενέργειας απλά για μία ερώτηση στο ChatGPT είναι ίση με 140 βατοώρες, ή χοντρικά με το να έχεις αναμμένες 14 λάμπες LED των 10 Watt για μία ώρα. Εντυπωσιακό;