“Όχι σκουπίδια, όχι πλαστικά, σε θάλασσες και ακτές”! Όλοι θυμόμαστε τις θρυλικές διαφημίσεις της HELMEPA από τα ’80s, αλλά τελικά αποδείχθηκε πως η ρύπανση των ακτών δεν προέρχεται από τους λουόμενους αλλά, κατά κύριο λόγο, από άλλες ανθρώπινες δραστηριότητες, οι οποίες μολύνουν τη θάλασσα με πλαστικά σε τεράστιο βαθμό – βλέπε παράνομες χωματερές ή παράνομη απόρριψη σκουπιδιών σε ποτάμια και κοίτες χειμάρρων. Πλέον είναι απαραίτητη η χαρτογράφηση των επιβαρυμένων περιοχών, ώστε να γίνει εγκαίρως καθαρισμός. Μια νέα τεχνολογία από την Αυστραλία επιτρέπει την ανίχνευση πλαστικών από δορυφορικές εικόνες!
Τα νέα μας έρχονται από το Royal Melbourne Institute of Technology (RMIT), όπου ερευνητές ανέπτυξαν μια νέα τεχνολογία δορυφορικής απεικόνισης, η οποία είναι σε θέση να ανιχνεύσει πλαστικά στις ακτές. Η ανίχνευση γίνεται υπολογίζοντας διαφορές στην ανάκλαση του φωτός από τα απορρίμματα σε σχέση με τα φυσικά υλικά όπως είναι η άμμος, το νερό, και η βλάστηση.
Η τεχνολογία δοκιμάστηκε στην πράξη χρησιμοποιώντας εικόνες από δορυφόρους πάνω σε μια απομακρυσμένη ακτή της Αυστραλίας. Εστιάζοντας σε συγκεκριμένα χαρακτηριστικά του φάσματος απορρόφησης των πλαστικών, οι ερευνητές μπόρεσαν και ανίχνευσαν με ακρίβεια τα πλαστικά απορρίμματα στην ακτή, από εικόνες που λήφθηκαν από δορυφόρους σε τροχιά, σε απόσταση 600 χιλιομέτρων (καθ’ ύψος) από την εν λόγω ακτή. Με τη χρήση της τεχνολογίας αυτής, η ανίχνευση μπορεί να καθοδηγήσει τις εργασίες καθαρισμού των ακτών, βελτιώνοντας την προστασία ευαίσθητων περιοχών.
Η ερευνητική ομάδα βασίστηκε σε υφιστάμενη τεχνολογία ανίχνευσης πλαστικών στους ωκεανούς, και για αυτό δημιούργησαν ένα νέο φασματικό δείκτη, τον οποίο ονόμασαν “Beached Plastic Debris Index” (Δείκτης Εκβρασμένων Πλαστικών Ρύπων) ή BPDI, ώστε να είναι εύκολη η αναγνώριση μοτίβων στο ανακλώμενο φως που καταγράφουν οι δορυφόροι, κι από αυτό να εντοπίζονται τα πλαστικά – τα οποία είναι πολύ εύκολο να κρυφτούν από την φωτεινότητα της άμμου.
Για τις δοκιμές, η ερευνητική ομάδα τοποθέτησε 14 πλαστικά αντικείμενα διαφόρων ειδών στην εν λόγω ακτή στο νότιο τμήμα της περιοχής Gippsland στην πολιτεία της Victoria. Χρησιμοποίησαν δε τον δορυφόρο WorldView-3, έναν εμπορικό δορυφόρο με πολύ μεγάλη ανάλυση (31cm/pixel), ο οποίος είναι σε θέση να παίρνει εικόνες σε 29 διαφορετικές περιοχές του φάσματος. Τα δεδομένα που παρήγαγε ο δορυφόρος απέδειξαν πως το BPDI είναι πολύ καλύτερος δείκτης για τον εντοπισμό πλαστικών σε ακτές, σε σύγκριση με άλλες δορυφορικές τεχνολογίες, οι οποίες έχουν την τάση να μπερδεύουν σκιές ή νερό ως πλαστικά.
Η επόμενη φάση της έρευνας είναι η χρήση του BPDI για εκτεταμένες δοκιμές σε περισσότερες ακτογραμμές, και η βελτιστοποίηση των αλγορίθμων εντοπισμού πλαστικών σε πραγματικές συνθήκες. Η τεχνολογία αυτή είναι άκρως σημαντική καθώς κάθε χρόνο εκβράζονται στις ακτές χιλιάδες τόνοι πλαστικών απορριμμάτων, κι ενώ κάθε χρόνο υπολογίζεται πως 10 εκατομμύρια τόνοι πλαστικών καταλήγουν στους ωκεανούς, ποσό που εκτιμάται πως, μέχρι το 2030, θα φτάσει τα 60 εκατομμύρια τόνους! Τα πλαστικά απορρίμματα είναι ιδιαιτέρως επιβλαβή για τους οργανισμούς, καθώς πολλά ζώα τα μπερδεύουν με τροφή, άλλα παγιδεύονται σε αυτά. Παράλληλα, όλα τα πλαστικά αποσυντίθενται σε μικροπλαστικά ή νανοπλαστικά, τα οποία, τελικά, καταλήγουν στο στομάχι – και στους ιστούς – ψαριών και θαλασσίων οργανισμών. Μέχρι να καταφέρουμε να καθαρίσουμε το περιβάλλον συνολικά από πλαστικά, τουλάχιστον αυτή η τεχνολογία μπορεί να βοηθήσει στο να κρατάμε τις ακτές καθαρές.