Οι φήμες και οι θεωρίες υπάρχουν εδώ και δεκαετίες, που θέλουν τα κινητά να βλάπτουν τον εγκέφαλο. Προφανώς, όλα σε επίπεδο “θεωριών συνωμοσίας” χωρίς στοιχεία και, εννοείται, χωρίς αποδείξεις. Τώρα όμως, οι αποδείξεις έφτασαν.
28 χρόνια έρευνας. Αυτή είναι η διάρκεια της μελέτης που δημοσιεύτηκε στο έγκυρο επιστημονικό περιοδικό Environment International πριν λίγες μέρες, με τη συμμετοχή 11 ερευνητών από διάφορες χώρες και ερευνητικά κέντρα. Πρώτο όνομα, ο Ken Karipidis από την Αυστραλιανή Υπηρεσία Προστασίας Ακτινοβολίας και Πυρηνικής Ασφάλειας, και δεύτερο όνομα τον Dan Baaken από το Κέντρο Επάρκειας για Ηλεκτρομαγνητικά Πεδία του Ομοσπονδιακού Γραφείου για Προστασία Ακτινοβολίας της Γερμανίας. Αρκεί να πούμε πως οι ερευνητές προέρχονται από κορυφαία πανεπιστήμια και ερευνητικά κέντρα.
Η μελέτη χρησιμοποίησε δεδομένα από 63 επιμέρους μελέτες που δημοσιεύτηκαν μεταξύ του 1994 και του 2022, προερχόμενες από 22 χώρες. Σε αυτές μελετήθηκε η συχνότητα και η εμφάνιση διαφόρων τύπων καρκίνου σε εγκέφαλο και κεφάλι, τόσο σε ενήλικους όσο και σε παιδιά, αλλά και η ακτινοβολία σε ολόκληρο το σώμα, τόσο από εγγύτητα σε κεραίες εκπομπής ή σταθμούς βάσης, όσο και σε ηλεκτρομαγνητικά πεδία λόγω επαγγέλματος.
Το αποτέλεσμα ήταν σαφέστατο και μεταφέρουμε τα λόγια του Karipidis, πρώτου συγγραφέα του paper, και της Sarah Loughran, διευθύντριας του τομέα έρευνας ακτινοβολίας στην ίδια υπηρεσία με τον Karipidis: “Η συστηματική ανάλυση παρέχει τις ισχυρότερες αποδείξεις μέχρι σήμερα για το ότι τα ραδιοκύματα από ασύρματες τεχνολογίες δεν αποτελούν κίνδυνο στην ανθρώπινη υγεία. Δεν βρέθηκε συσχέτιση μεταξύ χρήσης κινητού τηλεφώνου και καρκίνου του εγκεφάλου, ή κανενός άλλου είδους καρκίνου του κεφαλιού ή του λαιμού. Δεν υπάρχει κανένα στοιχείο για επιπτώσεις στην υγεία από την έκθεση σε κινητά τηλέφωνα, κι αυτό είναι κάτι πολύ καλό.” Επίσης, σημειώνουν, η μακροχρόνια χρήση για πάνω από μία δεκαετία δεν αλλάζει κάτι στα ευρήματα, ούτε ο αθροιστικός χρόνος χρήσης του κινητού τηλεφώνου.
Τώρα, αναφέρουν οι συγγραφείς του paper, η πρόκληση είναι το να κάνουμε ό,τι μπορούμε ώστε τα αποτελέσματα της έρευνας να διαδοθούν και να διαλυθούν οι παρανοήσεις και η παραπληροφόρηση σχετικά με την σχέση των κινητών τηλεφώνων και του καρκίνου. Η έρευνα όμως δεν περιορίστηκε στα ίδια τα κινητά τηλέφωνα αλλά περιέλαβε και άλλες μορφές και πηγές ακτινοβολίας. Τα αποτελέσματα και για αυτά ήταν καλά: δεν αυξάνεται ο κίνδυνος για διάφορες μορφές καρκίνου του εγκεφάλου ούτε με τη χρήση ασύρματων τηλεφώνων, ούτε ακόμη και η εγγύτητα σε κεραίες κινητής τηλεφωνίας. Τα δεδομένα παρέχουν και για αυτές τις πηγές ακτινοβολίας στοιχεία πως δεν επηρεάζουν το ανθρώπινο σώμα.
Εδώ θεωρούμε σκόπιμο να κάνουμε μια σημαντική σημείωση: αντίθετα με την κοινή πεποίθηση, η λέξη “ακτινοβολία” δεν είναι συνώνυμη με τη λέξη “ραδιενέργεια”. Η παρανόηση αυτή, η οποία πηγάζει από τις αγγλικές αντίστοιχες λέξεις “radiation” και “radioactivity”, δημιουργεί επικίνδυνους συνειρμούς. Η λέξη “ακτινοβολία”, όταν χρησιμοποιείται στον επιστημονικό χώρο, αφορά ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία (δηλαδή φωτόνια) και ειδικότερα στην μη ιοντίζουσα περιοχή του φάσματος. Με άλλα λόγια, ακτινοβολία η οποία δε μπορεί να προκαλέσει χημικές αλλαγές σε οτιδήποτε υλικό. Τέτοια ακτινοβολία είναι και αυτή που χρησιμοποιούν τα κινητά τηλέφωνα και τα δίκτυα κινητής.
Οι μελέτες, όπως πάντα, θα συνεχιστούν και οι ερευνητές εξακολουθούν να μελετούν με μεγάλη προσοχή τα νέα δεδομένα, καθώς η τεχνολογία βελτιώνεται και εμφανίζονται νέες περιοχές έρευνας. Αλλά για τα κινητά τηλέφωνα που έχουμε εδώ και 30 περίπου χρόνια, η ετυμηγορία είναι αθωωτική.